Direct naar de inhoud

Perspectief

Het verhaal van de Rivierzone

Door Wessel Klootwijk

Vlaardingen kent verhalen, koestert en creëert ze. Voor het laatste nieuws, een verhaal over hoe mooi deze stad is, was en wordt. Hoe daadkrachtig de Vlaardingers zijn, waren en worden.

Vlaardingse logger
Vlaardingse logger

Toen

En dat verhaal begint hier. Op de stelling van een molen. In het uitzicht over de weilanden lezen we zo’n 140 boter-, kaas- en melkboerderijen. De pelmolen scheidt kaf van koren. De runmolen regelt taan voor het visnet en de houtzaagmolen maakt rechte planken hier op de meanderende Galgkade. De 18e-eeuwse molens vangen wind in het gezicht. Een duwtje in de Vlaardingse rug. Helaas deelt de naderende industrie noodlottige klappen uit, maar daarover in de toekomst meer.

Galgen

Over het lot gesproken, tot en in deze tijd - we schrijven tegen het jaar 1870 aan - hangen er wel meer donkere wolken in de lucht. Met lucht bedoel ik ook gewoon lucht, maar met wolken bedoel ik mensen… Gelukkig is in de volgende jaren de doodstraf afgeschaft, anders konden we nu misschien door de galgen het bos niet meer zien, vielen langsvarende schippers overboord en hapten passerende wandelaars naar lucht van schrik. Dus gelukkig, de galgen gingen, de bossen bleven, stoute broek kon aan en de polder beleven.

Weiland werd haven

We zijn dieper aan het graven, zo diep tot de weilanden havens. Hier vissen de vissers veelal naar toekomst en met toekomst bedoel ik haring. Dit is Nederlands grootste haringvisserij. Elke andere soort, bijvoorbeeld ansjovis, kabeljauw en makreel, blijven ondergeschoven visjes, maar nooit minderwaardig.

We vinden de tijd, of de tijd vindt ons, om een nieuwe weg in te slaan. En wel te verstaan: De Nieuwe Waterweg. We staan nu op het snijvlak tussen Hoek van Holland, Den Haag en Rotterdam. Van bovenaf gezien is Vlaardingen gevormd als centraal grootzeil. Niet voor niets georiënteerd naar zee.

Vis

In deze stad aan de Nieuwe Maas, liggend voor Het Scheur, worden ze gevangen met de molen-getaande netten, overgeslagen, schoongemaakt, gedroogd, gerookt, doorverkocht en uiteraard gevreten met vijf tegelijk en twee liter soep. De een aan tafel, de ander langs de kade en dan weer een grootmoeder die haar kleinkind leert happen. Dankzij de opening van de Nieuwe Waterweg - we schrijven 1872 - komt de grote visserij echt op gang. De meeste monden zijn zelfs afhankelijk van vis. 

Spoor

De tijd verandert in tien jaar later. De stad wordt niet meer alleen door de visserij gedragen. Een andere koers wordt ingeslagen met de aanleg van een treinspoor, wat het industriële vestigingsklimaat laat bloeien, Vlaardingen floreert!

Touwslagerijen en De Romi, de rederijen en Margarine Unie, Tabaksmolen De Vrijheid, ook wel de gevierde snuiffabriek, Hollandia suiker en andere zaken ‘voor den menschen om zich aan te verschnoepen’. En natuurlijk volgens het inmiddels laatste nieuws: Levers Sunlight zeep om zich nadien mee te wassen.

Overigens: toen een van de gebroeders Lever, William Hesketh het leven had gelaten, toonden wel 30.000 mensen medeleven tijdens de uitvaart! Een weliswaar uit de kluiten gewassen afscheid, toch een groots nalatenschap dat tot diep in het geheugen ‘begrafenis’. Beeldvorming: dertigduizend supporters is meer dan dat sommige clubs uit de eredivisie (over) hebben, maar dat is voor andere tijden sport.
 

Tussentijd

We dribbelen voort naar de tussentijd. Veranderend Vlaardingen past zich aan door de eeuwen heen. De Pelmolen ving eens de wind voor werk op land. En in 1997 is het een omgebouwde fabriek tot woongebouw.

Als voorloper laat het zien hoe een stuk havenindustrie verandert in een mix van wonen, werken en plezier. Waar de pakhuizen voor zout en lege tonnen hopen dat er weer wat gaat rollen. De zadeldaken wachten tot er weer iemand op zit en pakhuis Wouter Sterk echoot nog van de eeuwige erfpacht.

Dan de Pakhuizen van Toor die ondanks “wat er ook gebeurt altijd blijven lachen”. Dansend op de Vulcaan die als doorgevende bierpionier voort blijft bestaan. Ook dankzij de Kroepoekfabriek houdt de rokerij nog stand. Waar de andere(n) uitgaan, blijven de lampjes hier aanstaan.

Nou ging het licht nooit echt helemaal uit met diezelfde Vulcaanbrouwerij en Kroepoekfabriek. Ook dankzij de eethuizen, garages en bruidspartijen met als kaarsen op de taart Het Stadsstrand en De Oase. Samen met District NU en U(!), de brandweer en Fairlandstudio’s doet de toekomende tijd reeds haar intrede. Alles omwille van ‘een duurzame, groene en inclusieve stadstransformatie!’
 

Toekomst

En dat brengt ons bij de toekomst. Vlaardingen verrijst verder! Straks 3000 nieuwe woningen, waarvan 1400 nu. Enerzijds in De Maaswijk met District U en New Haven. Aan de andere zijde is het de Koningin Wilhelminahaven met het Eiland van Speyk en achter het spoor het Museumkwartier waar vol belofte wordt gebouwd. 

Met en voor bewoners, makers, werkers en leerders. Lokaal, regionaal en van ver daarbuiten, wordt een mix gemaakt aan woningen en voorzieningen. Zo kunnen we dansen en sporten, horeca genieten, (dat) repeteren, optreden en op unieke wijze leren. Zo zullen we zorgen voor en wonen met ouderen en jongeren. Gevestigd of vers. Met andere woorden: leven en blijven.

Vindingrijk

Terwijl het zich ontwikkelt als een stad met moderne voorzieningen en culturele afwisseling. Vindingrijk strevend stevenen we af op industrieel mét leefgemeenschap. Werk in harmonie met wonen in historisch erfgoed met moderne architectuur hand in hand. Er hangt een mooie lucht in de toekomst die in de Rivierzone landt. Met de verhalen in onze tassies, oftewel ‘Bags to the future’.

Snoeihard

Sinds de Slag bij Vlaardingen laat ze zien hoe de stad een eigen bestaansrecht voor ogen zag en dat kreeg. Daar het eerst van Utrecht was, maar door slim te spelen onafhankelijk werd. Groots en gevestigd. De eeuwenoude stadsrechten en de strijd tegen water tonen veerkracht en ondernemingsgeest. Dat doet Vlaardingen ook nu en hier. Snoeihard werken en bouwen aan de stad die stevig in haar vesten staat.

Met de verhalen en daadkracht van weleer, de visie en energie van nu, maken we de leefbare en tijdsbestendige stad voor straks. Vlaardingen, waar je met een gerust hart kunt stranden. De kapitein in jezelf kunt laten wonen. Al dan niet in het gekozen ruime sop.
 

Volgende generatie

Vandaag vinden we weinig terug van de haring (in 1964 werd er voor het laatst uitgevaren met negen haringloggers). Terwijl iedereen hier misschien wel haring leerde happen dankzij een opa. Een geschiedenis die je de ene dag graag in leven houdt, de andere dag laat je dingen achter en kijk je naar voren: wat moeten wij dan aan onze volgende generatie leren? Neem het verhaal van de man die 40 jaar bij Unilever werkte, wiens zoon zich nu hard maakt voor een bruisende toekomst voor duizenden mensen in en op datzelfde voormalige Unileverterrein. Laat hem fier zijn.



Dus Vlaardingen, koestert, kent en creëert uw verhalen.
Als er geen vis meer is voor inkomen, wonen en plezier
laat de trots dan zitten in het samen maken van
de levendige zone tussen binnenstad en rivier.

Meer informatie?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van inspirerende verhalen, actuele ontwikkelingen in de Rivierzone en praktische informatie.

Inschrijven nieuwsbrief